Verhalen

‘Omdat ik illegaal was, liet hij me levensgevaarlijk werk doen zonder dat ik dat doorhad’

Said, vluchtte op 28 jaar in 1999 gedwongen door politieke omstandigheden vanuit zijn thuisland naar Nederland. Zijn thuisland werd geleid door een dictator en Said zag het onrecht om hem heen. Said: “Als ik mijn mond had gehouden, was er niets aan de hand, maar ik kon het onrecht niet verdragen.’ Hij moest vluchten. In Nederland vroeg hij asiel aan, dit werd afgewezen. De vreemdelingenpolitie zette hem onder druk: zijn aanvraag voor asiel moest worden ingetrokken. Said was nu officieel illegaal. 

Glazenwasser

Said wilde graag werken, verkocht de straatkrant en wilde graag meer verdienen. Hij zag een glazenwasser werken en zei: “Dat kan ik ook!” Hij liet me een stukje doen maar ik kon het niet. “Luister”, zei hij. “Ik leer het je. Je krijgt honderd gulden voor het werk en je betaald mij vijftig gulden voor de lessen.” 

‘Omdat ik illegaal was, liet hij me levensgevaarlijk werk doen’

Na een tijd kon hij mijn loon niet betalen. Al die jaren heb ik geen contract gezien, was niet verzekerd. Hij hield me wel voor dat ik een vast contract hád. Ik geloofde hem.’

‘Ik heb asbest weggehaald, zonder beschermingspak. Een Nederlandse collega zei. “Asbest is levensgevaarlijk!” Boos heb ik meteen mijn baas gebeld. “Eén keer is geen probleem!” zei hij.

Er was een bedrijfsleider aanwezig, maar niemand zie iets over hoe gevaarlijk het was. Er werkten alleen asielzoekers. Een voorbijganger zag asbest liggen en waarschuwde de arbeidsinspectie. Zo kwam hij voor de rechter. Acht maanden kreeg hij. In de rechtbank heeft hij gelogen. Hij zei dat het legale personeel het verwijderd had. En zij hebben dat bevestigd. En ik? Ik kon niets zeggen, ik had geen rechten; ik was een illegaal.’

Gemengde gevoelens

‘Ik kijk met gemengde gevoelens op deze tijd terug. Ik kom uit een gemeenschap waar we altijd alles delen. En als iemand iets met je deelt, vergeet je dat niet meer. Die band is niet meer te breken. Toen hij van een ladder viel en twee jaar niet kon werken, deelde ik mijn salaris. Eenmaal uit het ziekenhuis zou hij me terugbetalen. Soms gaf hij me wat extra. Maar pensioen heb ik nooit opgebouwd en vakantiegeld nooit gekregen. Hij verbraste veel geld en op een dag was hij failliet. 

Eindelijk vrij

Na tien jaar in Nederland, kreeg Said eindelijk een verblijfsvergunning. ‘Toch bleef ik bij mijn baas. Hij beloofde me van alles: een auto, een mobiel, pensioenopbouw. De realiteit was dat hij misbruik van me maakte. Niemand wilde mij helpen maar hij hielp me. Dat is iets dat ik niet kan vergeten. Gelukkig kwamen er lieve mensen op mijn pad die me adviseerden een eigen bedrijf te beginnen. Ik had die steun nodig. Ik ben een eigen onderneming in glazenwassen gestart. Ik ben mijn eigen baas en heb eindelijk vrijheid. Ik had nooit kunnen bedenken dat ik hier in Nederland terecht zou komen. Ik kan nu eindelijk zeggen: het is goed zoals het is.’